Η παγκόσμια
καπιταλιστική κρίση συνεχίζεται. Πρόκειται αναμφισβήτητα για μια από τις
μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις, των περίπου τριών αιώνων επικράτησης του καπιταλιστικού
συστήματος και κοντά σε έναν αιώνα από την εμφάνιση του ιμπεριαλιστικού του
σταδίου.
Ήδη, μετά την
Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ, η Κρ.Λαγκάρντ, συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της Συνόδου,
έκανε λόγο για «παρατεταμένα βραδεία ανάκαμψη». Η ίδια η Έκθεση του ΔΝΤ
περιγράφει τους παράγοντες που τεκμηριώνουν τις προς το χειρότερο αναθεωρημένες
προβλέψεις του.
Οι μέχρι τώρα
προσπάθειες αναχαίτισης της κρίσης, αποδείχθηκαν χίμαιρες, παρά τις αισιόδοξες
προβλέψεις των «ειδικών». Ο καθολικός χαρακτήρας της προκάλεσε τη βίαια έκρηξη
όλων των αντιθέσεων του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, και ιδιαίτερα
των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, γεγονός που οξύνει συνεχώς την αντιπαράθεση
για το μοίρασμα των παγκόσμιων αγορών, μεταξύ μιας χούφτας ισχυρών κρατών. Ωστόσο,
πριν οι αντιθέσεις φθάσουν στο έπακρο, επιβεβαιώνοντας το αναπόφευκτο του
πολέμου -το οποίο συνεπάγεται και αναδιατάξεις των παγκόσμιων οικονομικών,
πολιτικών και στρατιωτικών συσχετισμών-, προηγούνται κάποιες «ειρηνικές
ανάπαυλες», όπου επιχειρείται η διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των μερίδων του
παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου ή ακόμα και η προώθηση νέων τεχνολογιών ή
μεθόδων παραγωγής, για να μπορέσει έτσι να αμβλυνθεί η κρίση, να διευθετηθεί η
κερδοφορία μεταξύ της παγκόσμιας ολιγαρχίας και να παραταθεί η περίοδος της
«ειρηνικής ανάπαυλας».
★★★
Μία τέτοια
προσπάθεια αποτελεί και η πρόσφατη συνάντηση (25/04/2016) «κεκλεισμένων των
θυρών», στο Ανόβερο, υπό την αιγίδα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, των G5
(ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, Βρετανίας, Ιταλίας), για την προώθηση της
πολυσυζητημένης Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων - Transatlantic
Trade and Investment Partnership (TTIP), της μεγαλύτερης εμπορικής συμφωνίας
στον κόσμο προκειμένου να δημιουργηθεί μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ-Ε.Ε. Αυτό
το αντιδραστικό οικονομικό ιμπεριαλιστικό μέτωπο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ,
διαπραγματεύεται, μυστικά, όρους και προϋποθέσεις για το «ειρηνικό» μοίρασμα
των παγκόσμιων αγορών, ώστε να αντιμετωπίσει το σοβαρότατο κίνδυνο που
δημιουργεί η ραγδαία οικονομική άνοδος της Κίνας (παρά τη λεγόμενη
«επιβράδυνση», η κινέζικη οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με ρυθμούς 6,5%
του ΑΕΠ, δηλ. επταπλάσιους απ’ ό,τι οι ΗΠΑ), αλλά και της ομάδας των
BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), που αμφισβητούν εδώ
και μία δεκαπενταετία την οικονομική κυριαρχία των πέντε. Πάντως, αυτό το
οικονομικό μέτωπο ΗΠΑ-ΕΕ, δεν αφορά τυχόν πολιτικοστρατιωτικά μέτωπα. Όμως,
δείχνει την τάση του ιμπεριαλισμού να προσαρτήσει οικονομικά τις ασθενέστερες
χώρες, παραβιάζοντας συστηματικά την εθνική τους ανεξαρτησία, αλλά και τις
επιδιώξεις και τα συγκρουόμενα συμφέροντα σε οικονομικούς κλάδους και τομείς,
μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων, ένθεν κακείθεν.
Είναι επίσης
προφανές ότι ακόμα και μέσα στο G5 διαγκωνίζονται αναμεταξύ τους μερίδες των
επιμέρους χρηματιστικών ολιγαρχιών, γι’ αυτό άλλωστε και αυτές οι
διαπραγματεύσεις ήδη διαρκούν μία δεκαετία, καθώς περιλαμβάνουν έναν τεράστιο
κατάλογο θεμάτων, όπως λ.χ. τελωνειακές και δασμολογικές διευθετήσεις,
εμπορικούς μηχανισμούς και ποιοτικά πρωτόκολλα προδιαγραφών προϊόντων,
αντικρουόμενες ή αλληλεπικαλυπτόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και πρότυπα και
πάνω απ’ όλα διαρκώς μεγεθυνόμενη «απελευθέρωση» κεφαλαίων, εμπορευμάτων και
υπηρεσιών, τα οποία συνεχώς αναπαράγουν ενδοϊμπεριαλιστικές διαμάχες μέσα στο
ίδιο το G5. Για παράδειγμα, αναφέρουμε ότι στον αγροτικό τομέα υπάρχει σαφής
διαφορά μεταξύ ΕΕ, η οποία θέλει να αναφέρεται στη συμφωνία ότι τα δύο μέρη θα
μπορούν να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της δημόσιας
υγείας, της ασφάλειας, του περιβάλλοντος, ακόμα και της πολιτισμικής
πολυμορφίας, και ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν ότι τα μέτρα αυτά προκαλούν στρεβλώσεις
στο εμπόριο και άρα χρειάζονται χαλαρότερες προδιαγραφές ή ακόμα και εξάλειψη
κάθε προστασίας. Επίσης στο κεφάλαιο για τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά
μέτρα προστασίας, οι προτάσεις του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού αναφέρονται σε
«ελεύθερη» διακίνηση προϊόντων της σύγχρονης γεωργικής τεχνολογίας, δείχνοντας
ξεκάθαρα την πρόθεσή τους να απαλλαγούν από τους εμπορικούς φραγμούς για τα
μεταλλαγμένα, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό που παζαρεύει το εύρος των φραγμών.
Πρώτη αντέδρασε η Γαλλία, όπου ο «σοσιαλιστής» Ολάντ, ενόψει του κινδύνου των
προεδρικών εκλογών του 2017, δηλώνει ότι: «Η Συμφωνία απειλεί το μέλλον της
γεωργίας μας.
Η προάσπιση της
γαλλικής επαρχίας σημαίνει την προστασία του τρόπου ζωής μας». Σημειώνουμε,
πως: α) η αγροτική παραγωγή στην Ευρώπη είναι λιγότερο εντατική, ενώ τα
εργατικά χέρια είναι ακριβότερα, β) οι αμερικανικοί κανόνες σε ό,τι αφορά τις
ορμόνες και τα αντιβιοτικά στην κτηνοτροφία είναι πολύ πιο χαλαροί από τους
ευρωπαϊκούς, γ) η γαλλική κοινωνία αντιδρά στο θέμα των μεταλλαγμένων και τέλος
δ) η αυστηρή τήρηση των ευρωπαϊκών ΠΟΠ (προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης)
δεν θα ισχύουν στις ΗΠΑ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Αυστριακός
καγκελάριος, Β.Φάιμαν. Ο Μ.Ομπάμα και η Α.Μέρκελ δήλωσαν δημόσια τη στήριξή
τους στη Συμφωνία, ενώ, παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί έναν από τους
πιο ένθερμους υποστηρικτές τόσο της TTIP όσο και της CETA (αντίστοιχη Συμφωνία
με τον Καναδά), ισχυριζόμενη ότι αυτές οι δύο συμφωνίες θα φέρουν μεγάλη
οικονομική ανάπτυξη για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Μέσα στα θέματα
που συζητήθηκαν στην πρόσφατη συνάντηση περιλαμβάνονταν και το ζήτημα της
καταπολέμησης της τρομοκρατίας του ISIS (τον οποίο όπως είναι γνωστό εξέθρεψαν
οι ίδιοι και κυρίως οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βρετανία), το ζήτημα της εμπλοκής
του ΝΑΤΟ στις συριακές εξελίξεις, το ζήτημα των…ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων
στη Γενεύη, το ζήτημα της δημιουργίας λιβυκής κυβέρνησης κοινής αποδοχής των
πέντε, το ζήτημα της προσφυγιάς και τέλος το ζήτημα της αύξησης κατά 2% της
συμμετοχής στο εξοπλιστικό πρόγραμμα του ΝΑΤΟ.
★★★
Από τις 248
σελίδες του μυστικού Σχεδίου της Συμφωνίας που διέρρευσαν, αποδεικνύεται πως ο
κεντρικός στόχος της είναι η κατάργηση κάθε ρυθμιστικού φραγμού, κάθε κρατικού
φορολογικού και δασμολογικού καθεστώτος, κάθε νομικού εμποδίου, κάθε
κανονιστικής διαδικασίας στις διατλαντικές εμπορικές συναλλαγές, ακόμη κι
αν όλ’ αυτά αφορούν την προστασία της δημόσιας υγείας ή του περιβάλλοντος.
Ανομολόγητος στόχος των πέντε είναι η άσκηση της ιμπεριαλιστικής τους πολιτικής
χωρίς φραγμούς και εμπόδια και η συγκεντροποίηση και συγκέντρωση του
κεφαλαίου στα χέρια της χρηματιστικής ολιγαρχίας. Για τους εργαζόμενους, η
Συμφωνία σημαίνει υψηλότερη ανεργία, χαμηλότερα εισοδήματα, υποβάθμιση της ζωής
τους, κατάργηση κάθε έννοιας δημοκρατίας και ελευθερίας.
Σημειώνουμε πως
πάνω στην έννοια της «απελευθέρωσης», εστιάζει η ακραία έκφανση του
νεοφιλελευθερισμού μέσα στο ίδιο το ιμπεριαλιστικό σύστημα που απαιτεί ένα
θεσμικό πλαίσιο που να χαρακτηρίζεται από ισχυρά ατομικοϊδιοκτησιακά
δικαιώματα, «ελεύθερες» αγορές και «ελεύθερο» εμπόριο. Απαιτεί την απορρύθμιση,
την ιδιωτικοποίηση και την απόσυρση του κράτους από μία σειρά βασικούς τομείς
(Υγεία, Εκπαίδευση, Πρόνοια, Κοινωνική Ασφάλιση, Γη, Νερό, Περιβαλλοντική
Ρύπανση, Ηλεκτρική Ενέργεια, κλπ., κλπ.), ηγεμονεύοντας σαν τρόπος σκέψης μέσα
σε Πανεπιστήμια, think tanks, εταιρικές διοικήσεις, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα,
υπουργεία Οικονομικών, Κεντρικές Τράπεζες, κ.α., αλλά και σε διεθνείς
Οργανισμούς (ΠΟΕ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα, κ.α.). Αυτό που επί της ουσίας
επιδιώκει η ΤΤΙΡ, είναι ο περιορισμός μέχρι και αχρήστευση των κοινοβουλίων,
εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων,
ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών (υγεία, παιδεία) κ.ά., προκειμένου να
ασκείται από απολύτως προνομιακό έδαφος η «ελεύθερη» αγορά. Κι όλ’ αυτά σε μία
διαρκώς αυξανόμενη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του παγκόσμιου κεφαλαίου σε
καμία 200ριά πλανητικές εταιρείες-μεγαθήρια, που δρουν κάτω από τη σκέπη των
διαφόρων «ελευθεριών» και «απελευθερώσεων», αφ’ ενός εντείνοντας την
καπιταλιστική εκμετάλλευση και την αποστέρηση δικαιωμάτων και ελευθεριών, και
αφ’ ετέρου υπονομεύοντας την επαναστατική δράση εκατομμυρίων εργατών. Η
νεοφιλελεύθερη λογική κινείται στον αντίποδα της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας πως
«…Το βασίλειο της ελευθερίας αρχίζει στην πραγματικότητα εκεί που παύει η
εργασία να υπαγορεύεται από ανάγκη και από εξωτερική σκοπιμότητα…».
★★★
Οι «ελευθερίες»
και οι «απελευθερώσεις» που μηχανεύεται ο ιμπεριαλισμός των παραπάνω
αντιτιθέμενων οικονομικών μετώπων, εμπλουτίζονται με ευσεβείς διακηρύξεις των
συλλογικών δεσμεύσεών τους να εξαλείψουν τη φτώχεια, την τρομοκρατία, τον αναλφαβητισμό,
τις ασθένειες και να προστατέψουν το περιβάλλον! Όλη αυτή η πλούσια «κοινωνική
ευαισθησία» που αναφέρθηκε στη συνάντηση, όπως λ.χ. «η προστασία των
εργαζομένων και η ευημερία όλης της κοινωνίας» (Ομπάμα), «το σχήμα των πέντε
ηγετών είναι ιδανικό για την ανταλλαγή απόψεων στα κορυφαία ζητήματα εξωτερικής
πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας» (Μέρκελ), «αναζητούμε μία θεσμική προσέγγιση
για τη λύση των παγκόσμιων προβλημάτων» (Τζ. Σόρος), προφανώς και περνάει μέσα
από τη στυγνή εκμετάλλευση και την καταπάτηση, όσων δικαιωμάτων και ελευθεριών
έχουν απομείνει όρθια.
Κι ακόμα
περισσότερο περνάει μέσα από τον εκμηδενισμό της τιμής της εργατικής δύναμης
μέσα σε συνθήκες κρίσης και με δεκάδες εκατομμύρια εφεδρικού στρατού ανεργίας,
που δημιουργούν ένα «νέου τύπου» εργατικό δυναμικό χωρίς εργασιακά δικαιώματα,
χωρίς συνδικαλιστική οργάνωση, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, χωρίς προνοιακά
επιδόματα, χωρίς προοπτική, χωρίς μέλλον. Αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα πως η
«ελευθερία» που ευαγγελίζονται οι πέντε, αποτελεί τη σκλαβιά δισεκατομμυρίων
ανθρώπων. Και παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σοβαρές αντιδράσεις, αυτές ανήκουν
σε διάφορα ρεύματα που αποσιωπούν ή και αποδέχονται την κυριαρχία του
ιμπεριαλισμού, αρκούμενα στην καταγγελία κάποιων κακών μονοπωλίων!
★★★
Η χώρα μας με
την πολλαπλή εξάρτηση (πολιτική, οικονομική, στρατιωτική, πολιτιστική, κ.α.)
και τα πολλά Μνημόνια, αποτελεί πρότυπο εφαρμογής της ΤΤΙΡ. Καταστρατήγηση της
δημοκρατίας, περιθωριοποίηση και απαξίωση της Αριστεράς, παράκαμψη του
Κοινοβουλίου, ακύρωση στην πράξη του ελληνικού αστικού Συντάγματος, μνημονιακή
ενότητα των αστικών και σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, ξεπούλημα της δημόσιας
περιουσίας, ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών δομών (Υγεία, Εκπαίδευση, Ασφάλιση,
Πρόνοια), απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, ιδιωτικοποίηση των δημόσιων
οργανισμών, κλπ, αντιστοιχούν στην ακριβή οριοθέτηση της ΤΤΙΡ, την προώθηση της
οποίας ενέκρινε με ψήφισμά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περσινό Ιούλη. Η
περίπτωση της κοινοβουλευτικής απαξίωσης της αστικής δημοκρατίας στην
Ελλάδα, προλειαίνει το έδαφος για να υλοποιηθεί σε όλη την Ευρώπη η πιο βάρβαρη
πολιτική που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα σε συνθήκες ειρήνης. Η πολιτική της
ΤΤΙΡ, η επέλαση του χρηματιστικού κεφαλαίου, η απόλυτη κυριαρχία του
ιμπεριαλισμού.
Χωρίς καμιά
αμφιβολία απέναντι σ’ αυτό το επικίνδυνο ιμπεριαλιστικό μόρφωμα που από
τη φύση του είναι εχθρικό απέναντι στις δυνάμεις της εργασίας, η εργατική τάξη
που δρα στην κατεύθυνση των δικών της συμφερόντων, δεν έχει κανένα λόγο
να το αποδεχθεί, έχει χίλιους λόγους να το πολεμήσει και να το ακυρώσει. Όμως
σήμερα, κάτω από τη συνεχή προπαγάνδα που δέχονται όλα τα στρώματα των
εργαζομένων από τα ΜΜΕ, από τους εξαγορασμένους συνδικαλιστές, από την
αλλοτριωμένη πολιτιστική παράδοση, απ' όλο το οικονομικοπολιτικό και κοινωνικό
γίγνεσθαι, η συνείδηση αλλοιώνεται και ο λαός υποχρεώνεται να ακολουθεί το
πλαίσιο που καθορίζει η κυρίαρχη τάξη.
Το επαναστατικό
υποκείμενο είναι αδύναμο για να προβάλει την κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης,
δηλαδή το σύνολο της ιδεολογικοπολιτικής και κοινωνικής της ταυτότητας. Κατά
συνέπεια, η εργατική τάξη, χωρίς το επαναστατικό της κόμμα, δεν μπορεί να
διαφοροποιηθεί απέναντι του ταξικού εχθρού, δεν μπορεί να τον πολεμήσει,
δεν μπορεί να τον νικήσει. Κι αυτό είναι το πρώτιστο καθήκον της κομμουνιστικής
πρωτοπορίας.
