Πέμπτη 1 Μαΐου 2014

1η Μάη: Παγκόσμια μέρα της εργατικής τάξης

  Η ιστορική καθιέρωση του γιορτασμού
σε ανάμνηση της μεγάλης μάχης
για το Οχτάωρο στις ΗΠΑ, το 1886


Οι  τελευταίες  δεκαετίες του 19ου αιώνα χαρακτηρίζονται από μιαν έντονη ανάπτυξη του συνδικαλισμού σ' όλες τις προχωρημένες καπιταλιστικές χώρες. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου τα αμερικανικά συνδικάτα είχαν να αντιμετωπίσουν μια πρωτοφανή σε αγριότητα ταξική πάλη, που δεν συγκρίνονταν  με καμμιάν άλλη σε οποιαδήποτε από τις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες. Ο βασικός όγκος των εργατών στις βιομηχανίες ατσαλιού, κάρβουνου και στην υφαντουργία, ήταν μετανάστες.
Οι Αμερικανοί καπιταλιστές που γρήγορα γίνονταν οι πλουσιώτεροι του κόσμου, ήταν και οι πιο αδίσταχτοι. Η αστική τάξη με  την πρόσφατη νίκη της  πάνω στους δουλοκτήτες του Νότου, σάρωσε θριαμβευτικά τη χώρα κλέβοντας τα εθνικά κτήματα, τα δάση και τον ορυκτό πλούτο με τη βοήθεια των υπάκουων  κυβερνητικών οργάνων. Οι καπιταλιστές  έλεγχαν τα πάντα μέσα στην κυβέρνηση και μέσα στη χώρα. 'Εφερναν στις Ενωμένες Πολιτείες τεράστιες  στρατιές μεταναστών – από το 1570 ως το 1914 έφεραν 25.123.547 – και τους  έρριξαν  κατά μάζες μέσα στα εργοστάσια  και τα ορυχεία  όπου τους εκμεταλλεύονταν  μέχρι θανάτου. Κτύπησαν σκληρά τις προσπάθειες των εργατών να οργανωθούν. Λήστεψαν ξετσίπωτα τους φτωχούς ιδιοκτήτες αγροκτημάτων (“φάρμερς”). Ίδρυσαν μεγάλα τραστ που αλληλοεξοντώνονταν χωρίς έλεος και λήστευαν το ένα του άλλου, τους σιδηροδρόμους  και τις βιομηχανίες σα να ήταν κοινοί γκάνγκστερς. Αυτός  ήταν ο μονοπωλιακός καπιταλισμός – ο ιμπεριαλισμός – που αναπτυσσόταν στις Ενωμένες Πολιτείες.
Στις δεκαετίες αυτές πολλές απεργίες έπαιρναν την οξύτητα τοπικών εμφυλίων πολέμων, κάθε φορά που οι εργάτες παρατάσσονταν αντιμέτωποι στα κυβερνητικά  στρατεύματα και τους οπλισμένους μπράβους των εταιριών. Οι σιδηροδρομικοί στάθηκαν  στην πρώτη γραμμή του εξοντωτικού αυτού ταξικού πολέμου. Σαν μια τεράστια έκρηξη που συγκλόνισε τη χώρα, ξέσπασε το 1877 η πρώτη γενική απεργία στην αμερικανική ιστορία: η απεργία των σιδηροδρομικών. Τα συνδικάτα των σιδηροδρομικών ήταν μέχρι τότε πολύ μικρά και δεν έπαιξαν  σημαντικό ρόλο. Η απεργία άρχισε από τους ανοργάνωτους Νέγρους και λευκούς εργάτες στο Μάρτινσμπουργκ του Οχάιο την 16 Ιουλίου,  σα διαμαρτυρία για μια  περικοπή στα μεροκάματα. Με κεραυνοβόλα ταχύτητα απλώθηκε σ' όλη τη χώρα από τη Νέα Υόρκη  ως την Καλιφόρνια  και από τον Καναδά ως τον κόλπο του Μεξικού, ακινητοποιώντας πολλές μεγάλες σιδηροδρομικές γραμμές. Οι αρχές τρομαγμένες μπροστά στην πρωτοφανή  απεργία χρησιμοποίησαν  στρατό για να την καταστείλουν. Οι σιδηροδρομικοί  με τη βοήθεια και άλλων εργατών κράτησαν μαχητικά  τις θέσεις τους. Στη διάρκεια της απεργίας πολλοί εργάτες, στρατιώτες και μπράβοι της εταιρείας  σκοτώθηκαν, εκατοντάδες  τραυματίστηκαν  και έγιναν πολλές καταστροφές στην ιδιοκτησία  της εταιρείας. “Αυτή δεν είναι απεργία, είναι επανάσταση” φώναζε ο αστικός τύπος. Στο Σαιντ Λούις οι εργάτες κάτω από την καθοδήγηση των σοσιαλιστών κράτησαν  την πόλη για μια βδομάδα. Στις  2 Αυγούστου όμως η μεγάλη απεργία τσακίστηκε. Όλο το έθνος πήρε το πρώτο πραγματικό μάθημα για την τρομαχτική δύναμη της εργατικής  τάξης. Μετά την απεργία η θορυβημένη τάξη των καπιταλιστών  άρχισε να χτίζει οχυρά σ' όλες τις μεγάλες πόλεις, για να μπορούν να  τα χρησιμοποιούν οι στρατιώτες εναντίον των εργατών. Η τακτική αυτή εφαρμόζεται ακόμα και τώρα...
Στις δεκαετίες αυτές  της άγριας  ταξικής πάλης ξεχωρίζει η λευκή απεργία για το οχτάωρο την Πρωτομαγιά του 1886. Η ιστορική εκείνη απεργία  ξεκίνησε από την απόφαση που υιοθέτησε η νεαρή τότε  Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας στο συνέδριό της το 1884. Η απόφαση έλεγε ότι μετά την 1η Μαΐου 1886 η εργατική μέρα θα διαρκούσε πια οχτώ μόνον ώρες και κήρυσσε για τη μέρα εκείνη την έναρξη  ενός εκτεταμένου απεργιακού κινήματος με σκοπό να επιβάλει το οχτάωρο σε εθνική κλίμακα. Αυτή η μορφή πάλης θύμιζε το πνεύμα της Βιομηχανικής  Αδελφότητας,  που δέκα χρόνια πριν ζητούσε να επιβληθεί το οχτάωρο  με λευκή απεργία. Το αίτημα του οχτάωρου ήταν ζωτικό  σύνθημα για τις εργατικές μάζες από το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1865. Το πρόβλημα ήταν τώρα πια να οδηγηθεί η εργατική τάξη στη συγκεκριμένη  πάλη για την πραγματοποίησή του. Ο Τέρενς Πάουντερλυ, αντιδραστικός ηγέτης των Ιπποτών  της Εργασίας που αντιμάχονταν την A.F.L. (Αμερικανική Ομοσπονδία Εργασίας) υπονόμευε προδοτικά όλο το κίνημα για το οχτάωρο.
Επίκεντρο της πρωτομαγιάτικης αυτής απεργίας του 1886, στην οποία πήραν μέρος 350.000 εργάτες, ήταν το Σικάγο όπου η αριστερή επιρροή ήταν δυνατή μέσα στα συνδικάτα. Το οκτάωρο κατακτήθηκε από 185.000 εργάτες, ιδιαίτερα οικοδόμους. Η απεργία απετέλεσε τεράστια ώθηση  για το εργατικό κίνημα αφού πολλά συνδικάτα  ιδρύθηκαν με αφορμή αυτό τον απεργιακό αγώνα. Εξασφάλισε  ακόμα και την επικράτηση της A.F.L. στη σκληρή πάλη που διεξάγονταν τότε ανάμεσα σ' αυτή την οργάνωση και τους Ιππότες της Εργασίας. Τέλος σε ανάμνηση αυτής  της μεγάλης μάχης, καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά σαν παγκόσμια ημέρα της εργατικής τάξης, ύστερα από απόφαση που πήρε  η ιδρυτική  συνέλευση της Δεύτερης  Διεθνούς στο Παρίσι.
Η μεγάλη απεργία του 1886 προκάλεσε  ένα από τα πιο επαίσχυντα  εγκλήματα  των καπιταλιστών σε βάρος της εργατικής τάξης. Σε μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας που έγινε στις 4 Μαΐου στο Χαίημαρκετ του Σικάγου,  για την πρόσφατη τότε  κτηνώδη δολοφονία έξη απεργών  στο εργοστάσιο  Μακόρμικ του Χάρβεστερ, κάποιο άγνωστο  πρόσωπο  έρριξε μια μπόμπα που σκότωσε επτά  αστυνομικούς, τέσσερες εργάτες και τραυμάτισε πολύ περισσότερους. Η αστυνομία έπιασε πολλούς εργατικούς ηγέτες. Ήταν αναρχικοί ή μάλλον αναρχο-συνδικαλιστές. 'Υστερα από μια ξετσίπωτη καμπάνια οργανωμένης υστερίας και σκηνοθετημένων  συκοφαντιών, οι Πάρσανς, Σπάις, Φίσερ και 'Ενγκελ απαγχονίστηκαν στις 11 Νοεμβρίου 1887, ενώ οι Νήμπ, Σβάμπ και Φίλντεν, καταδικάστηκαν σε πολλά  χρόνια φυλακή. Ένας άλλος ο Λίνγκ, βρέθηκε  νεκρός στο κελλί του. Η αστυνομία είπε ότι αυτοκτόνησε. Όλος ο εργατικός κόσμος δονήθηκε από διαμαρτυρίες για την ανθρώπινη  τραγωδία του Χαίημαρκετ με την οποία τα δικαστήρια έπεσαν  στο επίπεδο κοινών γκάνγκστερς, στην απεγνωσμένη τους προσπάθεια  να τσακίσουν το αμερικανικό κίνημα.
Έγιναν πολλές άλλες άγριες απεργίες την περίοδο εκείνη, όπως η γενική απεργία Νέγρων εργατών στη Νέα Ορλεάνη το 1892, η απεργία των εργατών μεταφορών του Σικάγου το 1905, όπου σκοτώθηκαν 70, τραυματίστηκαν  400 και φυλακίστηκαν  500 εργάτες. Βασικός στόχος του λυσσαλέου αγώνα των οργανωμένων  εργοδοτών στη θυελλώδη εκείνη περίοδο 1875 – 1900, ήταν να εμποδίσουν με κάθε τρόπο την οργάνωση του συνδικαλιστικού  κινήματος. Ήταν μια  μάχη χωρίς έλεος που συνεχίστηκε με πρωτοφανή κτηνωδία  και αγριότητα τις επόμενες δεκαετίες μέχρι περίπου το 1930, οπότε οι εργάτες κατώρθωσαν να οργανωθουν μέσα στις βασικές τραστοποιημένες βιομηχανίες.